01/12/2008 01:58:42 PM
Từ điển văn hóa: Đàn nhị

Đàn nhị thuộc họ nhạc cụ dây, chi kéo, một trong bộ “tứ bình” và còn có tên là “đờn cò”. Loại đàn có hình thức giống nhị còn có ở Mông Cổ, Trung Hoa và một số quốc gia khác ở châu Á.

Việt Nam, ngay từ thời Lý, trên phù điêu chân cột chùa Phật Tích người ta đã thấy có đàn nhị. 

Nhị được cấu thành bởi 5 bộ phận: Cần đàn bằng gỗ cứng có tiết diện hình chữ nhật hoặc tròn được uốn ngược về phía sau và có hai trục lên dây cắm xuyên ngang qua. Dọc đàn có tiết diện hình tròn, phần cuối cắm xuyên qua bầu đàn.

Bầu đàn được tiện bằng gỗ cứng, miệng sau loe hình hoa rau muống, miệng trước được bịt bằng da rắn, da trăn hoặc da kỳ đà. Trên mặt đàn có đặt một mẩu gỗ nhỏ gọi là ngựa đàn.

Nhị hay hồ (loại nhị có âm trầm) đều có hai dây. Xưa dây đàn được xe bằng tơ, nay được thay bằng kim loại hoặc nilon. Cao độ giữa hai dây cách nhau một quãng năm.

Khuyết nhị giữa hai dây là một vòng dây bằng tơ buộc vòng qua hai dây và cần đàn khống chế âm vực và có thể điều chỉnh độ cao thấp của hai dây buông.

Cung kéo làm bằng một tay tre uốn cong và chùm lông đuôi ngựa được mắc căng từ hai đầu và luồn vào giữa hai dây. Người ta còn gắn thêm cục nhựa thông trên bầu đàn để tăng sự cọ xát giữa dây và cung kéo tạo độ vang cho âm thanh.

Ngày nay, ở Việt Nam, nhị là nhạc cụ được dùng nhiều trong các dàn nhạc sân khấu tuồng, chèo, cải lương, dàn nhạc nghi lễ như chầu văn, dàn nhạc dân gian như hát xẩm ở Bắc Bộ và đờn ca tài tử Nam Bộ. Ngày nay, có nhiều nghệ sĩ độc tấu nhị với những bản nhạc không lời nổi tiếng được sáng tác riêng cho đàn nhị.  Đàn nhị còn được trình diễn ở nhiều nước trên thế giới với tác phẩm tiêu biểu “Kể chuyện ngày mùa” của nhạc sĩ Thao Giang.

 

 

 Ý kiến của bạn |   Gửi tin qua E-mail |   Bản để in
Tin liên quan
Các tin khác
  • Lễ cúng thần Sấm của người Cor (01/06/2015)
  • Linh thiêng lễ cúng bản của người Dao đỏ (12/01/2015)
  • Lễ cúng Việc lề (29/12/2014)
  • Zơng - Nét đẹp văn hóa của người Cơ Tu ở Quảng Nam (08/12/2014)
  • Lịch đoi của người Mường (01/12/2014)
  • Tục thờ chó đá của người Việt (24/11/2014)
  • Lễ hội Kate và tục rước xiêm y của người Chăm (10/11/2014)
  • Tín ngưỡng thờ Neak Ta – “Ông Tà” của cộng đồng người Khmer (27/10/2014)
  • Chuỗi đeo cổ của người Cơ Tu (20/10/2014)
  • Hát ví ở Bắc Ninh (13/10/2014)

Video

Dấu ấn Việt Nam: Bác Hồ và sự trong sáng của tiếng Việt | VTV4
Tục thờ bà Cô, ông Mãnh
Tục thờ chó đá của người Việt
Thời gian để tang hay hạn để tang
Từ điển văn hóa: Ăn Tết lại
Những nghi lễ khi làm nhà mới
Chợ nổi miền Tây Nam Bộ
Lễ cúng thần Sấm của người Cor
Linh thiêng lễ cúng bản của người Dao đỏ
Lễ cúng Việc lề
Zơng - Nét đẹp văn hóa của người Cơ Tu ở Quảng Nam
Lịch đoi của người Mường
Tục thờ chó đá của người Việt
Thắng cảnh bạn thích nhất?
Vịnh Hạ Long
Phong Nha - kẻ Bàng
Cát Bà
Đảo Phú Quốc
Fanxipang