26/08/2011 08:07:50 AM
Làng nghề Đậu bạc Định Công

Xưa kia, làng Định Công (Hà Nội) vốn nổi tiếng với nghề kim hoàn đặc biệt là nghề Đậu bạc. Đây là một trong số ít nghề cổ của đất Thăng Long còn tồn tại cho đến ngày nay.

Làng Định Công hiện nay nằm bên bờ sông Tô Lịch, thuộc huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Theo sử sách ghi chép lại, làng nghề Định Công (hay Định Công kim hoàn) nổi tiếng với nghề chạm khắc vàng, bạc. Vào thời vua Lý Nam Đế, có ba anh em họ Trần: Trần Hoà, Trần Điện và Trần Điển sinh sống tại làng. Trong thời gian chạy loạn, ba anh em tình cờ học được nghề làm đồ vàng, bạc. Từ đó, ba người truyền dạy nghề cho nhân dân trong làng, làm nên tiếng tăm cho sản phẩm vàng, bạc Định Công.



Tác phẩm "Hộp quạt Xuân Hương"

So với các làng nghề chạm bạc Đồng Xâm (Thái Bình), Châu Khê (Hải Dương), những sản phẩm ở Định Công có nét đặc trưng riêng. Nó được làm hoàn toàn thủ công, đòi hỏi kỹ thuật, tay nghề cao. Người làm nghề phải nắm chắc 4 kỹ thuật cơ bản: trơn, đấu, chạm, đậu.

-      Trơn: làm những đồ vàng bạc không cần chạm trổ mà chỉ cườm cho nhẵn, bóng, kết hợp gò sao cho hình khối đúng tiêu chuẩn.

-       Đấu: lắp ráp các chi tiết hài hòa, cân đối.

-       Chạm: khắc hình vẽ, hoa văn, hoạ tiết như chạm ám, thúc nổi, hạ cát… lên mặt trang sức hay vàng, bạc.

-       Đậu: kéo bạc đã nung chảy thành sợi chỉ, sau đó se thành sợi mảnh như sợi tóc tạo những họa tiết hoa văn, chim muông, hoa lá… gắn vào đồ trang sức.

Trong đó, kĩ thuật Đậu bạc đòi hỏi phải có bàn tay khéo léo và nhỏ nhắn, tỉ mỉ. Sản phẩm Đậu bạc đạt yêu cầu phải đậu đều tay, hàn luột, không đọng vảy và các chi tiết hài hòa, cân xứng. Mỗi một sản phẩm đều là một tác phẩm nghệ thuật khắt khe về kỹ thuật nhưng lại tinh tuý ở giá trị thẩm mỹ và sử dụng. Bạc được dùng phải là loại 999 (trước gọi là bạc 10) thì mới có thể kéo thành các sợi chỉ nhiều kích cỡ khác nhau. Ngày xưa, những sản phẩm Đậu bạc thường là những mặt hàng nhỏ xinh như: cành hoa, con bướm, lắc, xuyến, nhẫn…



Một số tác phẩm Đậu bạc của nghệ nhân làng Định Công 

Sau này, do trải qua những năm tháng khó khăn của chiến tranh rồi đến thời kỳ bao cấp, những người thợ mất dần sự tha thiết với nghề, tìm cho mình những hướng đi khác. Nghề chạm khắc kim hoàn cứ rơi rụng dần rồi dần chìm vào quên lãng. Hiện nay, ở làng Định Công chỉ còn khoảng vài hộ là vẫn còn tâm huyết với nghề truyền thống do cha ông để lại. Trước nguy cơ bị mai một của một làng nghề truyền thống lâu đời, Bộ Văn Hóa và các tổ chức cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ, nhằm khôi phục lại làng nghề đã có truyền thống nhiều thế kỉ của Việt Nam. Với sự giúp đỡ đó, làng nghề Đậu bạc Định Công được khôi phục trở lại, nhiều bạn trẻ của làng nay lại quay về nghề truyền thống mà cha ông mình để lại.

Từ năm 2009, tại khuôn viên Thiên đường Bảo Sơn (km8, đường Láng - Hòa Lạc, Hà Nội), gian hàng Đậu bạc Định Công của gia đình ông Quách Văn Hiểu đã xuất hiện tại khu làng nghề truyền thống. Ở đó, các bạn sẽ tận mắt chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật, những sản phẩm trang sức của gia đình nghệ nhân quốc gia Quách Văn Hiểu, một trong những nghệ nhân đại diện cho Việt Nam đi dự thi cuộc thi tay nghề Asean về hàng thủ công mỹ nghệ và cũng là người duy nhất đem về giải vàng cho đoàn Việt Nam trong tổng số 6 giải vàng.



Gian hàng trưng bày các tác phẩm Đậu bạc của gia đình nghệ nhân Quách Văn Hiểu tại Thiên Đường Bảo Sơn 

Vậy mới biết rằng, có được cầm trên tay và thưởng thức những sản phẩm Đậu bạc của làng nghề Định Công mới thấy hết được sức sáng tạo và tinh hoa của bàn tay người thợ trong đó. Qua những hoa văn, hoạ tiết trang trí trên các sản phẩm, ta nhận thấy rõ đức tính kiên trì, sự thông minh khéo léo, óc sáng tạo của những người thợ kim hoàn Việt Nam nói chung và làng nghề Đậu bạc Định Công nói riêng. 

Thanh Thuỷ (Tổng hợp)

 Ý kiến của bạn |   Gửi tin qua E-mail |   Bản để in
Tin liên quan
Các tin khác

Video

Dấu ấn Việt Nam: Bác Hồ và sự trong sáng của tiếng Việt | VTV4
Sử thi Tây Nguyên – Kho tàng văn hóa tinh thần vô giá
Nghi lễ và trò chơi kéo co truyền thống
Cổng làng nơi lưu giữ hồn quê
Nghệ thuật Dù kê của người Khmer Nam bộ
Đôi quang gánh
Hà Nội và những gánh hàng rong
Nghề chạm bạc tinh xảo của đồng bào Chăm
Độc đáo nghi thức hát Quan làng trong đám cưới của người Tày
Nghề dệt của người Lự ở Bản Hon
Độc đáo tục hóa trang, bôi mặt nhọ trong Lễ hội Ná Nhèm ở Lạng Sơn
Chiêm ngưỡng những tạo tác hình tượng rồng đặc sắc tại Chùa Đậu
Độc đáo lễ hội Lùng tùng của đồng bào dân tộc Thái ở vùng Tây Bắc
Thắng cảnh bạn thích nhất?
Vịnh Hạ Long
Phong Nha - kẻ Bàng
Cát Bà
Đảo Phú Quốc
Fanxipang