06/08/2020 03:38:00 PM
Tết ăn cơm mới của người Tày, Nùng tỉnh Cao Bằng

Tết ăn cơm mới (Nèn kin khẩu mấư) là tết truyền thống của người Tày, Nùng Cao Bằng được tổ chức vào chiều ngày 9/9 âm lịch hằng năm.

 Bát lúa nước mới - lễ vật không thể thiếu trong ngày Tết ăn cơm mới

Theo người Tày, Nùng ở Cao Bằng, ruộng cấy lúa nước của vùng cao đa phần là ruộng cạn (ruộng chờ nước mưa). Người nông dân vùng cao cần chọn các giống lúa thích hợp vào mùa mua mới có nước để cày bừa, gieo cấy. Sau Tết Trung thu (15/8), lúa bắt đầu trỗ bông, đến tháng Mười lúa mới chín.

Trong ngày Tết cơm mới, người ta cắt vài bó lúa vừa chín tới đem đạp, tuốt, phơi khô xay, dã thành gạo nấu một nồi cúng tổ tiên. Lễ cúng có nhiều rau xanh, củ, hạt, tôm, cá, côn trùng (nhộng ong, mật ong), thịt thú rừng... Từ sáng sớm 9/9, nữ tập trung đồ xôi (gạo cũ cũng được), hấp bánh tẻ, hay tráng bánh cuốn, có nhà nhiều lao đông làm cả món bún, nam thì mổ lợn, vài hộ chung một con, mổ gà, mổ vịt, chế các món ăn.

Tết này người Tày, Nùng muốn có nhiều món, mỗi món là một bát hay một đĩa. Để mâm cúng tổ tiên đầy mâm với ý nghĩa: Báo với tổ tiên trên mường trời con cháu gắng sức làm ra được nhiều sản phẩm. Mâm cúng không thể thiếu bát cơm nấu từ gạo mới và một vài bông lúa vừa được hấp chín treo trước ngưỡng bàn thờ tổ tiên. Lễ cúng tổ tiên theo lễ nghi như những tết khác: rượu, trà, hương đăng...
Riêng lúc hạ lễ có vãi lưng bát cơm mới, mỗi thứ một ít tung ra sân để các con vật nuôi cùng hưởng. Đặc biệt, người làm ruộng rẫy mới ăn tết này, tết này ăn vào chập tối 9/9 âm lịch vì chiều tối tránh ôn dịch cho lúa.

Trước khi ăn người cao tuổi thường nhắc con cháu ăn từ từ, ăn cho hết mọi thứ, không để rơi vãi. Nếu vãi cơm mới thì năm sau lúa không tốt. Hay chim chuột sẽ tấn công phá lúa.

Bữa cơm Tết cần có món canh và ai cũng dùng canh để mùa sau mới có mưa. Nếu không sẽ hạn hán...

Ngày 9/9 âm lịch có tục tỉa cành các loại cây ăn quả, nhất là cây mít, chặt rễ cây chanh (mít chặt cành, chanh chặt rễ) để sang năm quả sai và ngon.

Trên đây là tục ăn Tết cơm mới của người nông dân Tày, Nùng, là nét đẹp văn hóa của nền văn minh lúa nước vẫn được lưu truyền, bảo tồn trong đời sống văn hóa người Tày, Nùng Cao Bằng.

(Theo Báo Cao Bằng)

 Ý kiến của bạn |   Gửi tin qua E-mail |   Bản để in
Tin liên quan
Các tin khác

Video

Dấu ấn Việt Nam: Bác Hồ và sự trong sáng của tiếng Việt | VTV4
Sử thi Tây Nguyên – Kho tàng văn hóa tinh thần vô giá
Nhãn lồng Hưng Yên
Nghi lễ và trò chơi kéo co truyền thống
Bánh Cáy làng Nguyễn - đặc sản quê lúa Thái Bình
Cổng làng nơi lưu giữ hồn quê
Nghệ thuật Dù kê của người Khmer Nam bộ
Về thăm làng nghề lụa Tân Châu
Gốm Phù Lãng - Vẻ đẹp mang tên “hồn quê”
Lễ hội Ok Om Bok - sức mạnh kì diệu của Thần Mặt trăng
Muối Cồn Cù chắt chiu từ vị mặn của biển
Lễ hội Nghinh Ông đình Thần Thắng Tam - Nét đặc sắc trong văn hóa ngư dân biển
Độc đáo thuyền thúng Phú Mỹ
Thắng cảnh bạn thích nhất?
Vịnh Hạ Long
Phong Nha - kẻ Bàng
Cát Bà
Đảo Phú Quốc
Fanxipang