Tôi nghĩ nếu có thứ gì dễ mang hình ảnh Việt Nam ra thế giới nhất, thì chính là đồ ăn. Như cô Hoa hậu H’Hen Niê gây ấn tượng mạnh bởi chiếc váy bánh mì. Các nhà hàng Việt trên thế giới khá nhiều, và đa phần đều không còn vị thuần Việt. Nhưng vẫn có một thứ gọi là vị quê hương, ở những món ăn được làm vội nơi xứ người.

Có những món ăn rất đơn giản nhưng có thể khiến người ta nhớ mãi, nhất là những lúc đi xa. Với tôi, đó là món bắp hầm đậu đen ngày xưa mẹ nấu.

Bạn đi Cù Lao Chàm về gửi tặng hũ mắm cái và mớ rau rừng, nhắn rằng đặc sản xứ đảo. Cơm trắng ăn kèm rau luộc chấm mắm cái giằm ớt, mà nghe như vị biển đang tan chầm chậm…

Chẳng biết từ bao giờ, cơm cháy chà bông lại trở thành món ăn vặt mà thực khách không thể bỏ qua ở chốn phồn hoa như Sài Gòn.

Mùa thu đã về trong từng tán lá cây vườn nhà tôi, những quả sấu chín màu vàng rụng rơi lộp bộp. Tiếng ve thôi ngân nga tán lá, ve ủ mình đợi mùa hè sau rỉ rả vòm chiều. Đứng giữa khoảng sân nhỏ trước nhà, một mùi hương dịu ngọt phảng phất ở đâu không biết. Mùi hương gợi nhắc, đưa tôi trở về ngày thu xưa, ngày chưa cũ bởi trí nhớ tôi luôn hong khô tươi mới.

Có những nỗi nhớ rất lạ, như một chiều nắng phố thị hắt nóng bao trùm cả không gian, tôi ngồi bó gối với nỗi nhớ mênh mang quê nhà, về những bát canh rau tập tàng ngọt lành mẹ nấu. Những lúc ấy, tim rôi run lên khe khẽ, lòng xao xuyến chộn rộn không ngừng và những thước phim cũ ngọt ngào như cổ tích bỗng ùa về lặng lẽ, chân thực đến đắm say. Bạn biết không, lúc đó tôi chỉ ước có một phép biến hình để được về với mẹ ngay lập tức, về với quê hương yêu dấu của mình.

Có những hương vị thân quen chỉ vừa nghe ra thôi đã khiến người ta như thấy cả một miền thương nhớ. Với tôi, khung trời kỷ niệm dịu dàng của tuổi thơ nơi quê nhà có thể tượng hình ngay trong tâm trí bởi vị bùi thơm của những hạt đậu đỏ ngày xưa…

Từ lâu món ôc om chuối đậu đã xuất hiện trên mâm cơm của người dân Việt Nam. Đây là một phương pháp chế biến thực phẩm bằng cách nấu cùng lượng nước rất ít trong nồi với lửa nhỏ trong một khoảng thời gian dài. Phương pháp này giúp thực phẩm thấm đều gia vị và trở nên mềm đi rất nhiều. Món om thường được làm với thịt, cá, tôm hoặc các loại rau quả. Và một trong những món ăn dân dã để lại dư vị khó quên cho thực khách đó chính là món ốc om chuối đậu với những nguyên liệu dễ kiếm như ốc, chuối tiêu xanh, đậu phụ, thịt ba chỉ…

Với những nguyên liệu chính là bánh phở hồng và gà đồim thịt lơn đen Bắc Hà thì ở Lào Cai có nhiều phiên bản Phở để hài lòng thực khách như phở gà chan hay phở gà, phở xá xíu trộn với nước chua.

Người dân miền Trung hầu như ai cũng thuộc lòng câu ca dao: “Ai về nhắn với nậu nguồn/Mít non gửi xuống cá chuồn gửi lên”. Cá chuồn hay cá nục đều là những loại cá quen thuộc với mọi người. Cá này được kho với mít non luôn là món ăn hấp dẫn, mang đậm hương vị quê nhà...